“Τα γράμματα του Νίκου Καββαδία στην οικογένεια ακολουθούν χρονολογική σειρά. Ίσως κάποια να έχουν χαθεί όλα αυτά τα χρόνια.
Θα παρατηρήσετε ότι την τελευταία περίοδο της ζωής του δεν υπάρχει αλληλογραφία.
Ο λόγος είναι ότι για να μας κάνει το χατίρι ταξίδευε στη Μεσόγειο κι έτσι κάθε βδομάδα ήταν μαζί μας.
Πάντα ο αποχωρισμός μαζί του ήταν ιδιαίτερα δύσκολος, επώδυνος «ο χωρισμός ματώνει, δε σκοτώνει» γράφει ο ίδιος.
Θυμάμαι πώς περιμέναμε τον ταχυδρόμο και τη βαθιά απογοήτευσή όταν δεν έφερνε γράμμα. Τα μακρινά του ταξίδια για μένα είχαν γίνει εφιάλτης. Ένας εφιάλτης που έκρυβε και την προσμονή και τη χαρά για την επιστροφή του.
Αναφέρει πολλές φορές στα γράμματα τα δώρα που μου αγόραζε. Σημασία δεν είχε τόσο το ίδιο το αντικείμενο όσο η ιστορία που θα το ακολουθούσε. Η περιγραφή της πολιτείας, του δρόμου, του μαγαζιού, του ανθρώπου που το πουλούσε.
Έτσι με ταξίδευε μαζί του.
Μου ‘λεγε ότι κάθε χώρα έχει το δικό της χρώμα και τη δική της μυρωδιά.
Η Κίνα γκρι και κίτρινο και μυρίζει σκόρδο και τηγανητά λαχανικά. Η Αγγλία σαπούνι Pears και μπισκότα Huntley & Palmer.
Του έλειπαν τα ταξίδια με τα φορτηγά και έλεγε ότι κατάντησε σαν το ποιήμα του Μπάρα «Η Κλεοπάτρα, η Σεμίραμις κι η Θεοδώρα».
Κάτι όμως ακόμα που τον βαστούσε στα κοντινά ταξίδια ήταν κι ο ιδιαίτερος δεσμός που είχε με το γιο μου Φίλιππο. Περνούσαν μαζί ατέλειωτες ώρες με παράξενες διηγήσει.
Δεν είμαι σίγουρη αν εγώ ήθελα να δημοσιευτούν αυτά τα γράμματα, ίσως γιατί τα θεωρώ κάτι πολύ δικό μου που είναι δύσκολο να μοιραστώ.
Η μάνα μου κι ο Φίλιππος είχαν σκεφτεί –γιατί πολλά απ’ τα κείμενα είναι σημαντικά- ότι θα έπρεπε να γίνουν γνωστά στους αναγνώστες του.
Τα γράμματα δείχνουν τον χαρακτήρα του. Οι άνθρωποι που τον αγαπούν σαν συγγραφέα θα τον γνωρίσουν και στην ιδιωτική του ζωή.
Ο Φίλιππος κι εγώ χρωστάμε σ’ αυτόν και στη μάνα μου τα τόσο ευτυχισμένα παιδικά χρόνια που μας έδωσαν ζώντα μαζί τους. ”
Δεκέμβριος 2010
Έλγκα Καββαδία